Mục Lục

Mô hình Model-View-Controller (MVC) là một mẫu kiến trúc phân tách một ứng dụng thành ba thành phần logic chính Model, View và Controller. Mỗi thành phần kiến trúc được xây dựng để xử lý khía cạnh phát triển cụ thể của một ứng dụng. MVC tách lớp logic nghiệp vụ và lớp hiển thị ra riêng biệt. Ngày nay, mô hình MVC đã trở nên phổ biến để thiết kế các ứng dụng web cũng như ứng dụng di động.

Lịch sử ra đời mô hình MVC

Mô hình MVC được tạo ra vào những năm 1970 bởi Trygve Reenskaug, một nhà khoa học máy tính người Na Uy. Ban đầu, nó được sử dụng để xây dựng các ứng dụng desktop, nhưng sau đó đã được áp dụng vào lĩnh vực phát triển web. Hiện nay, mô hình MVC là một trong những mô hình phát triển phần mềm phổ biến nhất và được sử dụng trong nhiều ngôn ngữ lập trình, như Java, C#, PHP, Ruby, Python,…

Mô hình MVC - Nguồn ảnh: Vietnix — Mô hình MVC – Nguồn ảnh: Vietnix

Mục đích ra đời của mô hình MVC

Mô hình MVC (Model-View-Controller) được phát triển với mục đích chính là tạo ra một kiến trúc linh hoạt và có tổ chức, giúp quản lý dễ dàng trong quá trình phát triển phần mềm. Dưới đây là một số mục đích chính của việc ra đời mô hình này:

Phân chia trách nhiệm: Một trong những mục đích quan trọng nhất của MVC là phân chia rõ ràng giữa các thành phần của ứng dụng. Model quản lý dữ liệu và logic xử lý, View chịu trách nhiệm hiển thị thông tin, và Controller điều khiển luồng tương tác. Điều này giúp dễ dàng theo dõi và hiểu mã nguồn.
Tái sử dụng mã nguồn: MVC thúc đẩy tái sử dụng mã nguồn bằng cách cho phép sử dụng lại các thành phần một cách linh hoạt. Model có thể được sử dụng cho nhiều View khác nhau, và ngược lại. Điều này giúp giảm lượng mã nguồn cần phải viết lại.
Bảo trì dễ dàng: Sự tách biệt giữa Model, View và Controller làm cho quá trình bảo trì dễ dàng hơn. Khi cần thay đổi một phần của ứng dụng, bạn chỉ cần tập trung vào thành phần đó mà không làm ảnh hưởng đến các phần khác.
Phát triển đồng thời: MVC cho phép nhiều nhóm phát triển làm việc đồng thời trên các phần khác nhau của ứng dụng mà không gặp xung đột. Front-end developers có thể tập trung vào giao diện người dùng (View), trong khi back-end developers làm việc với logic xử lý dữ liệu (Model và Controller).
Kiểm thử dễ dàng: Với sự phân chia rõ ràng giữa các thành phần, việc kiểm thử trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể kiểm thử mỗi phần một cách độc lập, giảm thiểu rủi ro xảy ra lỗi do sự tương tác giữa các thành phần.
Mở rộng linh hoạt: Mô hình này cung cấp tính linh hoạt cao, giúp dễ dàng mở rộng ứng dụng khi cần thiết. Bạn có thể thêm các chức năng mới mà không làm ảnh hưởng đến các phần hiện tại, giảm thiểu rủi ro gặp lỗi không mong muốn.
Quản lý dễ dàng: Mô hình MVC giúp quản lý mã nguồn và dự án một cách hiệu quả. Với sự phân chia rõ ràng giữa các thành phần, việc quản lý mã nguồn, theo dõi thay đổi và làm việc nhóm trở nên thuận tiện hơn. Người phát triển có thể dễ dàng xác định nơi nào cần thay đổi, nâng cấp hoặc sửa lỗi.
Tính linh hoạt trong thiết kế: Mô hình MVC cung cấp tính linh hoạt cho người thiết kế ứng dụng. Bạn có thể thay đổi giao diện người dùng mà không cần sửa đổi logic xử lý dữ liệu và ngược lại. Điều này giúp đảm bảo rằng thay đổi trong một phần của ứng dụng không làm ảnh hưởng đến các phần khác.
Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ và nền tảng: Mô hình MVC không ràng buộc với ngôn ngữ lập trình cụ thể hoặc nền tảng phát triển. Điều này cho phép người phát triển sử dụng ngôn ngữ và công cụ phù hợp nhất cho dự án của mình. Đồng thời, nó cũng giúp ứng dụng có thể chạy trên nhiều nền tảng mà không gặp vấn đề lớn.
Dễ dàng tích hợp các thư viện và framework khác: Mô hình MVC tạo điều kiện thuận lợi để tích hợp các thư viện và framework khác vào dự án mà không gây ra sự phức tạp đáng kể. Điều này giúp tận dụng được các công cụ mạnh mẽ có sẵn và giảm thiểu công việc lặp lại.

Đọc thêm: Cổng Port 443 là gì? Công dụng của cổng 443 là gì?

Nhìn chung, việc ra đời của mô hình MVC nhằm mục đích cung cấp một cấu trúc tổ chức rõ ràng và linh hoạt cho việc phát triển ứng dụng, giúp tăng cường quản lý, bảo trì và mở rộng một cách hiệu quả. Điều này đặt nền tảng cho quá trình phát triển phần mềm hiệu quả và bảo dưỡng dễ dàng trong thời gian dài.

Các thành phần chính của mô hình MVC

Mô hình MVC bao gồm ba thành phần chính: Model, View và Controller. Mỗi thành phần đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và hoạt động của ứng dụng. Bên cạnh đó, mô hình này còn có sự phân tách rõ ràng giữa các thành phần, từ đó giúp cho việc bảo trì và mở rộng ứng dụng trở nên dễ dàng hơn.

Hãy cùng điểm qua 3 Module chính của MVC:

Model

Model là thành phần chịu trách nhiệm về việc xử lý dữ liệu của ứng dụng. Nó có thể là một đối tượng, một tập tin hay một cơ sở dữ liệu. Trong mô hình MVC, Model không có trực tiếp liên kết với View, điều này giúp cho việc thay đổi dữ liệu không ảnh hưởng đến giao diện người dùng.

Một số tính chất của Model:

Chỉ chứa dữ liệu và logic để xử lý dữ liệu.
Không có thông tin về giao diện người dùng.
Có thể được sử dụng lại trong nhiều ứng dụng khác nhau.

View

View là thành phần hiển thị giao diện người dùng của ứng dụng. Nó có thể là một trang web, một form hay một template. View nhận dữ liệu từ Controller và hiển thị nó cho người dùng. Trong mô hình MVC, View không có logic xử lý dữ liệu, chỉ đơn giản là hiển thị dữ liệu đã được xử lý từ Model.

Đọc thêm: DNS _ PROBE _ FINISHED _ NXDOMAIN là lỗi gì?

Một số tính chất của View:

Chỉ chịu trách nhiệm về giao diện người dùng.
Không có logic xử lý dữ liệu.
Có thể được sử dụng lại trong nhiều ứng dụng khác nhau.

Controller

Controller là thành phần điều khiển hoạt động của ứng dụng. Nó nhận các yêu cầu từ người dùng thông qua giao diện và sau đó xử lý các yêu cầu đó bằng cách gọi các phương thức trong Model để lấy dữ liệu và truyền cho View để hiển thị. Controller cũng có thể thực hiện các tác vụ khác như kiểm tra tính hợp lệ của dữ liệu, xử lý lỗi,…

Một số tính chất của Controller:

Chịu trách nhiệm điều khiển hoạt động của ứng dụng.
Giao tiếp với Model và View.
Có thể được sử dụng lại trong nhiều ứng dụng khác nhau.

Ngoài ra, nếu quan tâm về SEO web bạn cũng có thể tham khảo thêm về content pillar là gì. Đây là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc SEO web.

Các luồng xử lý trong MVC

Luồng xử lý trong mô hình MVC có thể được mô tả chi tiết, từng bước như sau:

Khi một yêu cầu được gửi từ khách hàng (ví dụ: trình duyệt) tới máy chủ, nó sẽ được Bộ điều khiển (Controller) trong MVC chặn lại để kiểm tra xem đó có phải là yêu cầu URL hay sự kiện hay không.
Sau đó, Bộ điều khiển xử lý đầu vào của người dùng và giao tiếp với Mô hình (Model) trong MVC.
Mô hình chuẩn bị dữ liệu cần thiết và chuyển lại cho bộ điều khiển.
Cuối cùng, sau khi xử lý yêu cầu, Bộ điều khiển gửi dữ liệu về giao diện (View) để hiển thị cho người dùng trên trình duyệt.

View và Model sẽ được xử lý bởi Controller. Ảnh: Vietnix

Quan trọng, giao diện không giao tiếp trực tiếp với Mô hình. Sự tương tác giữa giao diện và Mô hình chỉ được thực hiện thông qua bộ điều khiển.

Bộ điều khiển hoạt động như một trung gian, nhận các yêu cầu, làm việc với mô hình để chuẩn bị dữ liệu, và sau đó chuyển dữ liệu cho giao diện để trình bày. Điều này thực thi sự tách biệt các mối quan tâm và chia nhỏ các thành phần của ứng dụng.

Ứng dụng mô hình MVC vào thực tiễn

Mô hình MVC (Model-View-Controller) là một kiến trúc phần mềm được sử dụng rộng rãi trong lập trình để tách biệt logic của ứng dụng thành ba thành phần chính: Model, View, và Controller. Việc áp dụng mô hình này mang lại nhiều lợi ích, bao gồm sự tách rời giữa giao diện người dùng và logic xử lý dữ liệu, tăng khả năng tái sử dụng mã nguồn, và dễ dàng bảo trì.

Dưới đây là mô tả ngắn về từng thành phần của mô hình MVC và ứng dụng của chúng:

Model (Mô hình):
- Chức năng: Đây là thành phần chịu trách nhiệm cho xử lý dữ liệu và logic ứng dụng. Nó thường chứa các lớp đại diện cho dữ liệu và phương thức để truy cập và cập nhật dữ liệu.
- Ứng dụng: Mô hình giữ vai trò quan trọng trong quản lý dữ liệu và logic kinh doanh. Khi có thay đổi trong dữ liệu, nó thông báo cho Controller để cập nhật giao diện người dùng.
View (Giao diện):
- Chức năng: Đây là thành phần chịu trách nhiệm hiển thị dữ liệu cho người dùng. Nó không chứa logic kinh doanh mà chỉ hiển thị thông tin từ Model và tương tác với người dùng.
- Ứng dụng: View đảm bảo rằng người dùng có thể thấy và tương tác với dữ liệu mà không phải quan tâm đến nền tảng hoặc logic xử lý ẩn sau.
Controller (Bộ điều khiển):
- Chức năng: Controller là cầu nối giữa Model và View. Nó nhận các sự kiện từ người dùng thông qua View, xử lý chúng và cập nhật Model hoặc View tương ứng.
- Ứng dụng: Controller quản lý luồng điều khiển của ứng dụng. Khi có sự kiện từ người dùng, nó xác định hành động cần thực hiện và tương tác với Model để cập nhật dữ liệu hoặc với View để cập nhật giao diện người dùng.

Đọc thêm: Google My Business là gì? Cách xác minh 100% và sử dụng để SEO Local

Ưu điểm của mô hình MVC:

Tách rời logic: Mô hình MVC giúp tách rời logic kinh doanh, giao diện người dùng và quản lý dữ liệu, làm cho mã nguồn dễ đọc, bảo trì và tái sử dụng.
Dễ mở rộng: Các thành phần có thể được mở rộng mà không ảnh hưởng đến các thành phần khác, giúp dễ dàng mở rộng ứng dụng.
Phân chia công việc: Mô hình giúp phân chia công việc giữa các nhóm phát triển, ví dụ, một nhóm có thể tập trung vào logic kinh doanh trong khi nhóm khác xây dựng giao diện người dùng.

Ví dụ cụ thể:

Trong một ứng dụng web, Controller có thể xử lý yêu cầu HTTP từ người dùng, truy vấn dữ liệu từ Model, và trả về một View để hiển thị kết quả.
Trong một ứng dụng di động, sự kiện người dùng (ví dụ như chạm vào màn hình) được gửi đến Controller, sau đó Controller tương tác với Model và cập nhật View tương ứng.

Mô hình MVC là một công cụ quan trọng trong lập trình và giúp cải thiện cấu trúc và quản lý mã nguồn của ứng dụng.

Nhiều framework phổ biến hiện nay sử dụng MVC như Spring MVC, Ruby on Rails, Laravel, Django,… Bên cạnh đó, MVC cũng được ứng dụng trong các hệ thống phần mềm doanh nghiệp lớn.

Do đó, sự phân tách rõ ràng, tính độc lập và khả năng tái sử dụng của MVC làm cho nó trở thành một mô hình kiến trúc phần mềm phổ biến và hiệu quả trong thực tiễn. MVC giúp xây dựng các hệ thống dễ mở rộng và bảo trì hơn.

Tổng kết

Hy vọng những thông tin về mô hình MVC mà KingNCT cung cấp đã giúp bạn rõ hơn về một model quan trọng trong sự phát triển của ứng dụng web hiện nay. Mặc dùng chúng tôi không áp dụng mô hình MVC vào thiết kế Website nhưng nếu bạn có nhu cầu tạo ra một trang Web chuẩn SEO để phục vụ mục đích kinh doanh Online thì KingNCT sẽ trở thành đối tác với quý khách hàng.